Met een goede mondhygiëne houdt je je tanden, kiezen en tandvlees gezond. Tandenpoetsen vormt hiervoor de basis. Op en tussen tanden en kiezen ontstaat tandplak. Tandplak bestaat voornamelijk uit mondbacteriën en producten van bacteriën. Met name op de overgang tussen tand en tandvlees hoopt tandplak zich op. Wanneer tandplak niet regelmatig wordt verwijderd, kunnen de bacteriën tandvleesontsteking en gaatjes veroorzaken.
Hoe poets je het beste jouw tanden en kiezen?
De meest geadviseerde poetsmethode is om korte horizontale bewegingen te maken. Besteed vooral veel aandacht aan de overgang van je tandvlees naar je tand of kies. Zet de borstel op deze plek schuin op het tandvlees. Tandplak verwijder je door de borstel heen en weer te bewegen over de plaatsen waar tandplak zit. Als je de borstel aan het eind van de steel tussen duim en vingertoppen houdt, oefen je voldoende druk uit.
Hoe reinig je de ruimtes tussen je tanden en kiezen?
Er zijn drie manieren om de ruimtes tussen je tanden en kiezen te reinigen:
1. Flossen
Flossdraad is verkrijgbaar in verschillende soorten en dikten, met en zonder waslaagje. Ook zijn er flossboogjes verkrijgbaar, waardoor je de draad niet meer tussen de vingers hoeft te spannen. Overleg met je tandarts of mondhygiënist welk flossdraad je het beste kan gebruiken. In het begin is flossen soms pijnlijk. Je tandvlees gaat dan makkelijk bloeden omdat het nog ontstoken is. Bij dagelijks flossen verdwijnt de ontsteking en dus ook het bloeden en wordt flossen minder pijnlijk. Voor verder advies over het gebruik van flossdraad, raadpleeg je tandarts of mondhygiënist, of stel je vraag direct aan Wenda Rodenburg, mondhygiëniste.
2. Tandenstokers
De tussenruimtes tussen de tanden en kiezen zijn bij de meeste volwassenen geschikt voor het gebruik van tandenstokers. Bij zeer kleine tussenruimtes wordt flossdraad aanbevolen. Is de tussenruimte te groot voor een tandenstoker, gebruik dan een rager. Een goede tandenstoker is van hout, driehoekig van vorm met een platte kant en loopt toe in een punt. Tandenstokers kunnen verschillen van dikte. Overleg met je tandarts of mondhygiënist over het formaat. In het begin kan het gebruik soms pijnlijk zijn. Je tandvlees gaat dan snel bloeden. Wanneer je regelmatig tandenstokers gebruikt, verdwijnt de ontsteking en het bloeden. Voor verder advies over het gebruik van tandenstokers, raadpleeg je tandarts of mondhygiënist, of stel je vraag direct aan Wenda Rodenburg, mondhygiëniste.
3. Interdentaal / ragers
Ragers zijn er in verschillende soorten en dikten. Sommige ragers hebben een lange spiraalborstel; andere hebben een kort borsteltje dat in een handvat of houder wordt vastgezet. Overleg met je tandarts of mondhygienist welke ragers je het beste kan gebruiken. In het begin kan het gebruik soms pijnlijk zijn. Je tandvlees gaat dan snel bloeden. Wanneer je regelmatig ragers gebruikt, verdwijnt de ontsteking en het bloeden. Voor verder advies over het gebruik van ragers, raadpleeg je tandarts of mondhygiënist.
Hoe voorkom je slijtage van je gebit?
Tandglazuur is (wanneer het is uitgehard) hard en slijt langzaam. Toch slijt je gebit in de loop der jaren, bijvoorbeeld door verkeerd gebruik van je tandenborstel of door tandenknarsen. Mechanische slijtage wordt dat ook wel genoemd. Slijtage door chemische invloeden komt van zuren in voeding. Dit verschijnsel heet tanderosie (lees hier meer over onder het kopje ‘tanderosie’). Als je gebit voortdurend blootstaat aan mechanische en/of chemische invloeden neemt de kans op slijtage toe. Je tandarts kan zien of dat bij jou het geval is.
Wat heeft voeding te maken met een gezonde mond?
Onder ‘wat zijn gaatjes’ is de relatie tussen tandbederf en suiker beschreven. Bacteriën die in de mond leven produceren zuren uit suiker. Het komt er daarbij in de eerste plaats op aan hoe vaak er suikers in je mond komen en pas in de tweede plaats hoeveel suiker en hoe lang de suikers in je mond blijven. Om gaatjes te voorkomen is het dus van belang om het aantal keren dat je iets eet of drinkt te beperken.
Wat is tanderosie?
Tanderosie is een vorm van gebitsslijtage, waarbij je tandglazuur wordt aangetast door zuren van buitenaf. Zuren van buitenaf zijn voornamelijk zuren uit voedingsmiddelen (fruit, vruchtensappen, snoep, mixdranken, fris- en sportdranken) en maagzuur. Sommige voedingsmiddelen zoals fruit en sappen zijn uit zichzelf zuur; aan andere producten zoals frisdranken worden voedingszuren toegevoegd voor een frisse en lekkere smaak.
Hoe voorkom je tanderosie?
Beperk je aantal eet- en drinkmomenten. Na of tijdens ieder eet of drinkmoment ontstaat er namelijk een zuuraanval. Zo’n zuuraanval op het glazuur noemt men een zuurstoot. Als de afbraak van het glazuur is begonnen, zorgt je speeksel ervoor dat het weer kan herstellen. Voor dat herstel heeft je gebit minstens drie uur nodig. Als je dus vaak iets met suiker eet of drinkt, heeft het speeksel nauwelijks de tijd om je glazuur te herstellen.
Verminder het gebruik van zure dranken en zure levensmiddelen; in plaats van frisdrank kan je melk, koffie en thee gebruiken (uiteraard zonder suiker).
Wacht minstens 1 uur na het eten en drinken met het poetsen van tanden, anders tast je het glazuur aan (het glazuur moet immers eerst herstellen). Poets het liefst met een tandpasta die je beschermende speekseleiwitten intact laat, zoals zendium Glazuur Protect of zendium Glazuur Protect Junior (5-12 jaar).
Een gunstig effect heeft het regelmatige gebruik van een suikervrije kauwgom (stimuleert de speeksel-productie).
Wat is tandsteen?
Niet verwijderde tandplak wordt hard en verkalkt tot tandsteen. Aan tandsteen hecht zich gemakkelijk weer nieuwe plak. Hierdoor raakt je tandvlees geïrriteerd en ontstoken. Een plakverklikker is een handige methode om tandplak zichtbaar te maken. Dit is een kauwtablet met kleurstof die de plak op je tanden en kiezen verkleurt, zodat zichtbaar wordt waar je niet goed gereinigd hebt. Je tandarts of mondhygiënist kan tandsteen verwijderen.
Wat zijn aften?
Sommige mensen worden regelmatig geplaagd door pijnlijke zweertjes in de mond, ook wel aften of mondblaasjes genoemd. Hoewel de precieze oorzaak niet bekend is, kan iedereen, jong en oud, ze krijgen. Vaak steken ze de kop op bij een verminderde lichamelijke gezondheid/weerstand, een slechte mondhygiëne, stress of door hormonale schommelingen (door bijvoorbeeld zwangerschap).
Ze kunnen ook ontstaan wanneer je per ongeluk op je wang bijt, of als je pittig voedsel eet (in Azië hebben over het algemeen meer mensen last van aften). De duur van genezing is afhankelijk van de grootte van het zweertje en kan verschillen van enkele dagen tot soms wel twee weken.
Wat kan je doen tegen aften?
Veel mensen die last hebben van mondblaasjes hebben baat bij het gebruik van zendium tandpasta. Het is klinisch bewezen dat zendium tandpasta de kans op mondblaasjes vermindert. De samenstelling van zendium is zeer mild, zodat je mondslijmvliezen niet of nauwelijks worden geïrriteerd.
Hoe ontstaan verkleuringen aan je tanden en kiezen?
De kleur van tanden en kiezen is bij iedereen verschillend. De een heeft van nature witte tanden, bij de ander zijn ze iets geler. Dit komt doordat je tanden en kiezen opgebouwd zijn uit tandbeen en glazuur. De kleur van je tandbeen en de dikte van het glazuur bepalen voornamelijk de kleur van je tand en kies. Je hoektanden hebben een dikkere laag tandbeen en zijn daarom ook vaker geler.
1. Tanden en kiezen kunnen door verschillende oorzaken van kleur veranderen. Uitwendige verkleuringen
Ontstaan doordat kleurstoffen uit onder andere voedings middelen in je tandplak (het wit-gele laagje op tanden en kiezen) dringen. Dit gebeurt onder andere door het drinken van koffie, thee en rode wijn. Ook roken is een oorzaak van verkleuringen.
2. Inwendige verkleuringen
Ontstaan door bijvoorbeeld een val of een klap op de tand; je tand kan dan geel, grijs of blauw kleuren. De verkleuring kan ook ontstaan door het verouderingsproces; je glazuurlaag wordt dunner en je tandbeen dikker. Tenslotte kunnen grijze of zwarte vullingen je tanden of kiezen verkleuren. De tandarts kan deze verkleuringen verhelpen.
Hoe ontstaan gevoelige tanden en kiezen?
Tanden en kiezen worden gevoelig doordat je tandvlees terugtrekt of doordat je glazuur is afgesleten. Het onderliggende laagje (dentine) komt nu bloot te liggen. Prikkels van buitenaf kunnen nu de zenuw in je tand bereiken. Elke slok of hap van iets kouds, warms, zoets of zuurs leidt tot een pijnscheut.
Teruggetrokken tandvlees kan worden veroorzaakt door ophoping van tandplak en tandsteen. Je tandvlees raakt geïrriteerd en trekt zich terug. Je tandhals ligt nu bloot en is vatbaar voor slijtage en pijnprikkels. Dit leidt tot overgevoeligheid. Ook door verkeerd poetsen of een te harde tandenborstel kan je tandvlees zich terugtrekken en kan je glazuur afslijten.
Wat kan je aan gevoelige tanden en kiezen doen?
Speciale tandpasta’s voor gevoelige tanden en kiezen (ook wel sensitive tandpasta’s genoemd) leggen een beschermend laagje om je blootliggende tandhals. Hierdoor worden prikkels van buitenaf tegengehouden en neemt de gevoeligheid van je tanden en kiezen af.
Wat kan je aan gevoelige tanden en kiezen doen?
Speciale tandpasta’s voor gevoelige tanden en kiezen (ook wel sensitive tandpasta’s genoemd) leggen een beschermend laagje om je blootliggende tandhals. Hierdoor worden prikkels van buitenaf tegengehouden en neemt de gevoeligheid van je tanden en kiezen af.
Wanneer heb ik ontstoken tandvlees?
Geïrriteerd tandvlees bloedt snel en ziet er rood en gezwollen uit. De ontsteking kan plaatselijk zijn, maar ook je gehele tandvlees kan ontstoken zijn. Ontstoken tandvlees gaat soms gepaard met een vieze smaak in je mond of met een slechte adem. Gezond tandvlees is roze, ligt strak om tanden en kiezen en bloedt niet als je poetst.
Wat kan je tegen ontstoken tandvlees doen?
Hiervoor moet je dagelijks alle plak verwijderen. Dit doe je door twee maal daags je tanden gedurende 2 minuten te poetsen. Daarnaast dient je de ruimtes tussen je tanden en kiezen zorgvuldig te reinigen door te flossen of door het gebruik van een tandenstoker of rager.